In De Rijp is recent opnieuw een voorbeeld aan het licht gekomen van bankhelpdeskfraude: een situatie waarin criminelen zich voordoen als medewerkers van de bank en het uiteindelijk voor elkaar krijgen om met iemands pinpas te pinnen. Het is een geraffineerde vorm van oplichting die zich razendsnel verspreidt, en die iedereen kan treffen—jong en oud, digitaal vaardig of niet. In dit artikel leggen we uit hoe deze fraude werkt, welke signalen je direct herkent, en welke concrete stappen je vandaag nog kunt zetten om jezelf en je naasten te beschermen.
Wat is bankhelpdeskfraude?
Bankhelpdeskfraude is een vorm van social engineering. Oplichters doen zich aan de telefoon, via sms of via e-mail voor als medewerkers van je bank. Ze gebruiken angst en tijdsdruk om je te overtuigen dat er direct actie nodig is: er zouden verdachte transacties zijn, je rekening zou ‘geblokkeerd’ worden of je pas zou vervangen moeten worden. Via deze druk proberen ze je over te halen je pincode te delen, een link te openen, software te installeren voor schermdeling, of zelfs je bankpas met pincode mee te geven aan een koerier. Vervolgens wordt er snel geld opgenomen of online uitgegeven, nog voordat je in de gaten hebt wat er gebeurt.
Zo gaat de truc in zijn werk
1. Het neptelefoontje en nummerspoofing
De oplichter belt en het scherm toont vaak het échte storings- of servicenummer van jouw bank. Dat komt door ‘spoofing’: het vervalsen van het telefoonnummer. De beller is vriendelijk maar dwingend, en klinkt professioneel. Soms weten ze al persoonlijke details (naam, adres, laatste vier cijfers van je rekening), die ze via eerdere datalekken of phishing hebben verzameld.
2. Druk op snelheid en angst
Vervolgens hoor je dat er nu geld van je rekening dreigt te verdwijnen, of dat ‘een interne controle’ loopt. Er wordt gevraagd om direct mee te werken en vooral niemand anders in te lichten. Ze laten je vaak een handeling uitvoeren die ‘beveiliging’ lijkt, maar in werkelijkheid de oplichter toegang verschaft.
3. De ‘koerier’ en je pas
Een veelgebruikt scenario is dat er zogenaamd een koerier langskomt om je ‘onveilige’ pas op te halen. Soms wordt gevraagd de pas door te knippen—maar nét niet door de chip—en de pincode te bevestigen ‘ter verificatie’. Zodra de crimineel de pas en pincode heeft, kan er direct worden gepind.
4. Pinnen en online aankopen
Met de buitgemaakte pas en gegevens worden vaak meerdere transacties in korte tijd gedaan: geldopnames bij een geldautomaat of snelle aankopen bij winkels en webshops. Het tempo is hoog, zodat de schade maximaal is voordat jij of je bank het merkt.
Signalen om direct op te letten
De bank vraagt nooit om je pincode, inlogcodes of beveiligingscodes. Nooit. Ook niet ‘ter controle’ of ‘voor jouw veiligheid’. Dit is hét belangrijkste alarmsignaal.
Moet je snel handelen of mag je met niemand over het gesprek praten? Dat is klassiek drukgedrag dat oplichters bewust inzetten om je rationele twijfel te omzeilen.
Krijg je een link via sms of e-mail om iets te ‘bevestigen’? Klik niet. Ga altijd zelf naar de officiële app of website door het adres handmatig in te typen.
Wordt er gevraagd om schermdeling te installeren (zoals AnyDesk of TeamViewer)? Breek direct af. Geen enkele bank werkt via schermdeling met consumenten.
Wat kun je doen om jezelf te beschermen?
Praktische stappen voor vandaag
Hang op en bel zelf terug via het officiële nummer van je bank (zoals vermeld op de bankpas of website). Wacht bij voorkeur een paar minuten of gebruik een andere telefoon, zodat een eventuele lijnverbinding echt verbroken is.
Stel limieten in voor pinnen en online betalingen, en zet pushmeldingen aan voor iedere afschrijving. Hoe eerder je iets vreemds ziet, hoe sneller je kunt ingrijpen.
Bewaar je pas en identificatie altijd buiten handbereik van derden. Geef je pas nooit mee, ook niet ‘veilig doorgeknipt’. De chip blijft anders bruikbaar.
Noteer bij een verdacht gesprek het nummer, tijdstip en naam die de beller noemt. Meld het bij je bank, bij de politie (0900-8844; bij spoed 112) en via Fraudehelpdesk.nl, zodat anderen gewaarschuwd kunnen worden.
Spreek erover met familie, buren en vooral met wie kwetsbaarder kan zijn—zoals ouderen. Een korte waarschuwing in de straatapp of buurtgroep kan echt het verschil maken.
Ben je toch slachtoffer geworden?
Bel onmiddellijk je bank en laat passen, rekeningen en online bankieren blokkeren. Verander wachtwoorden van e-mail, bank en andere belangrijke diensten. Doe aangifte bij de politie en bewaar alle bewijzen: sms’jes, e-mails, namen, tijdstippen en eventueel camerabeelden. Hoe sneller je handelt, hoe groter de kans op beperking van de schade.
Waarom dit De Rijp aangaat
De Rijp is een hechte gemeenschap. Juist daarom is het extra pijnlijk als oplichters erin slagen iemand in onze omgeving te raken. Criminelen kiezen vaak voor dorpen en rustige wijken, omdat mensen elkaar daar vertrouwen en verdachte situaties minder snel verwachten. Door alert te zijn, elkaar te informeren en te helpen bij digitale vragen, maken we het oplichters moeilijker om voet aan de grond te krijgen.
Laat je leiden door nuchterheid: vertrouw op je gevoel, neem de tijd en check zelf via de officiële kanalen. Deel deze informatie met iemand die er iets aan kan hebben. Met een paar eenvoudige gewoonten en een beetje burenhulp houden we ons geld, onze gegevens en onze rust beter beschermd—ook hier in De Rijp.
